فقط بعضي از روزها که هوا آفتابي و کمي گرم تر شده باشد از موقعيت استفاده کرده خوشه زمستاني و کندوهايشان را ترک مي کنند و پرواز کوتاه مدتي براي دفع مدفوعشان انجام مي دهند. در شمال ايران هنوز هوا آنقدر سرد نشده که زنبورها را به خوشه زمستاني بفرستد. کمي ديرتر يعني در آذر ماه ممکن است براي مدت کوتاهي به خوشه بروند . اغلب سال ها اصلا به خوشه نمي روند چون هواي زمستاني منطقه ملايم است.
فقط روزهايي که برف روي زمين نشست خوشه زمستاني به مدتي کوتاه تشکيل مي گردد ولي به محض آفتابي شدن هوا حتي در حالي که برف نسبتا زيادي هم روي زمين نشسته خوشه باز شده و زنبورها به خارج از کندو مي روند و پروازمي کنند. تخم ريزي ملکه هم بعضي از سال ها در شمال قطع نمي گردد و ملکه در زمستان با نسبت خيلي کمتر از بهار و تابستان به تخم ريزيش ادامه مي دهد. در روزهاي برفي به مدت کوتاه تخم ريزي قطع شده ولي به محض خوب شدن هوا از سرگرفته مي شود. اين نکته خيلي مهم بايد هميشه ياد زنبوردارها باشد که هر وقت زنبورها کنار آب براي آوردن آن به کندو ديده شدند معنايش اينست که هنوز در جمعيت تخم و لارو وجود دارد. در استان هاي جنوبي کشور ما که در کنار خليج فارس و درياي عمان قرار دارند هوا هرگز آنقدر سرد نمي شود که زنبورها به خوشه زمستاني بروند.در اين استان ها زنبور عسل تقريبا وجود ندارد. مدتي است رسم شده که زنبوردار هاي ساير استان هاي کشور در زمستان جمعيت هايشان را براي تقويت زمستاني به آنجا حمل مي نمايند. ولي نوعي زنبور محلي در بعضي از نقاط آن به صورت وحشي به نام APISFLOREA زندگي مي کنند و اهالي از آنها با همان حالت وحشي بهره برداري مي نمايند. اين نوع از زنبورها در سبزوار و چابهار ديده شده است. از اواخر آبان ماه زنبوردار ديگر کاري با زنبورها و جمعيت آن ندارد.
اگر تاکنون موم ها را ذوب و تصفيه نکرده بيش از اين وقت را تلف نکند تا لاروهاي پروانه هاي موم خوار که به انتظار فرصت نشسته اند به جان موم ها افتاده و آن را بخورند. هم در سطح جهاني و هم در کشور ما امروزه نه تهيه جمعيت مسئله است و نه کندو نه ملکه و نه عسل، ولي موم مسئله ايست که تقريبا همه کشورهاي جهان گرفتار کمبود آن هستند. تاکنون تا آنجا که مقدور است به زنبوردارها توصيه مي شود که فروش عسل با موم به هر دليلي که باشد خطاست. هر کيلو موم که همراه عسل و به قيمت عسل مي فروشند در مقابل بايد در بازار همان مقدار موم را به قيمت سه برابر بخرند. اين کار از نظر اقتصادي نا معقول است .
در جريان سال زنبوردار هر مقدار عسل که به دفعات از هر يک از کندوهايش محصول گرفته باشد، در شناسنامه تک تک آنها با تاريخ برداشت نوشته است. در زنبورداري آبان ماه هر يک از شناسنامه ها را با کمال دقت بررسي و جمع مقدار عسلش را حساب کرده در شناسنامه مي نويسد. با استفاده از شناسنامه ها جمعيت هايي که بيشترين عسل را آورده اند مي شناسد و در سال و سال هاي آينده تنها از همين کندوها بچه چه به صورت طبيعي و چه به صورت مصنوعي مي گيرد و تنها به نرهاي همين جمعيت هاي پر محصول اجازه زنده ماندن براي جفتگيري با ملکه هائي که متولد خواهند شد را مي دهد.
تا تنها جمعيت هاي فعال و عسل آورنده اش ازدياد يابد و از توليد مثل جمعيت هاي کم محصول و غير اقتصادي جلوگيري شود. بدين وسيله مقدار محصول زنبورستانش را سال به سال بالا تر مي برد.
البته شرايط اصلي کار و موفقيت اينست که در محيطي که کندوها قرار دارند شهد و گرده گل به مقدار زياد و به مدت هر چه بيشتر وجود داشته باشد. در مناطق کم شهد قوي ترين و بهترين جمعيت ها هم نمي توانند عسل جالبي به کندويشان بياورند.
زنبوردار بايد جمعيت هاي نيش زن با استفاده از شناسنامه هايشان بشناسد. جمعيت هاي نيش زن اغلب از نژادهاي مخلوطي بوجود مي آيند و معمولا تنها در يک نسل پرمحصولند. در نسل هاي بعدي مقدار محصولشان به شدت پايين مي آيد. کار کردن با چنين جمعيت ها مشکل بوده و هميشه همراه با نيش خوردنهاي فراوان است. به طوريکه اغلب باعث رو گردان شدن زنبور داران از اين شغل مي گردد و به اصطلاح معروف عطايشان را به لقايشان مي بخشند. به ويژه اگر تعداد جمعيت هاي نيش زن در زنبورستان زياد هم باشد. تنها چاره اين وضع تعويض ملکه اش با يک ملکه که از يک جمعيتي آرام، خوب و فعال و از نژاد خالص بوجود آمده باشد است. اگر تعويض در اوايل بهار انجام شود جمعيت دو ماه بعدش آرام خواهد شد و اگر در پاييز عملي شود از اواخر ارديبهشت ديگر از نيش زدنشان خبري نخواهد بود.
زنبورداري آبان ماه تا اوايل اسفند زنبوردار تقريبا بيکار است و وقت کافي براي مطالعه کتاب هاي قابل اعتماد زنبورداري در اختيار دارد. مطالعه کتاب هاي خوب براي زنبوردار با ذوق از واجبات کارش در زنبورداري است. بدون مطالعه پيشرفت و بهتر کردن وضع و کار غيرممکن است. زنبورداري امروزه به صورت علمي در آمده و ديگر تنها شغل نيست که از پدر يا همسايه ها ياد گرفته شود. علم است و ياد گرفتن آن تنها يک راه دارد و آن هم مطالعه مي باشد و ياد گرفتن راه هاي اجراي آنها از پدر و يا همسايه ها تنها امور ابتدائي زنبورداري را مي توان ياد گرفت. زنبوردار بي مطالعه به ناچار يک عمر در نقطه اي که هست در جا مي زند بدون اينکه حتي بفهمد که در حال در جا زدن است.
از اين زمان به بعد وزن کردن هر دو هفته يکبار بدليل بيکاري براي زنبوردار به راحتي ممکن است. اگر تعداد کندوها زياد باشد لازم نيست همه آنها را در يک روز وزن کند. مي تواند در 2 يا 3 روز اين کار را انجام دهد ولي هميشه تاريخ وزن کردن را بايد در يادداشت ها قيد کند. مقايسه هر بار وزن با وزن قبلي زنبوردار را از وضع داخلي کندوها کم و بيش آگاه مي کند. مثلا هرگاه تفاوت وزن يک کندو با وزن دفعه پيش زياد باشد معنايش اينست که به وسيله جمعيت هاي ديگر غارت شده است. در اين حال زنبوردار پس از يک کنترل سريع با آويزان کردن 2 شان پر از عسل داخل آن و تنگ کردن سوراخ پروازش مي تواند جمعيت را از مرگ حتمي از گرسنگي در وسط زمستان نجات دهد.
درباره این سایت